Iwan

Iwan (także ejwan, liwan) – rodzaj przesklepionego, otwartego z jednej strony pomieszczenia, strefy wejściowej; stosowany w architekturze islamskiej, a także budynkach do niej nawiazujących (styl neomauretański). Iwan łączy budynek z reprezentacyjnym dziedzińcem. Odgrywa rolę monumentalnego wejścia do budynku: pałacu, mauzoleum, medresy czy meczetu. W islamskiej architekturze sakralnej iwan stał się powszechnie stosowany dopiero w XII stuleciu, wcześniej występował głównie w obiektach o świeckim przeznaczeniu. Iwan był często stosowanym rozwiązaniem w perskiej architekturze epoki Sasanidów (III-VII wiek n.e). Rozwiązanie wywodzi się z miejscowej tradycji, sięgającej starożytnej Mezopotamii. Wprowadzone zostało prawdopodobnie przez Partów, choć badacze historii architektury nie są w tej sprawie zgodni. Jeszcze za panowania Sasanidów iwan został zaadaptowany także w innych krajach Bliskiego Wschodu, przede wszystkim Azji Środkowej. Rzadziej pojawia się w architekturze krajów śródziemnomorskich, w tym Egiptu i Turcji.Iwan najczęściej przesklepiony jest kolebką o załamanym łuku lub konchą. Wewnętrzne ściany są często bogato dekorowane, pokryte abstrakcyjnym ornamentem, inskrypcjami – płaskorzeźbionymi, albo ułożonymi z ceramicznych elementów.