Kanelury

Kanelury, kanele, żłobkowanie – terminy te nazywają pionowe wyżłobienia zdobiące podpory architektoniczne. Żłobienia na trzonie kolumny są zwykle płytkie, w przekroju są wycinkiem łuku. Kanele występowały już w Egipcie faraonów, jednak najbardziej charakterystyczne są dla architektury starożytnej Grecji i Rzymu. Występują także w późniejszych epokach.

W porządku doryckim kanele stykają się ze sobą, na ich połączeniu zarysowana jest ostra krawędź. W porządku jońskim i korynckim żłobki są od siebie oddzielone wąską płaszczyzną, pionową listwą. Doryckie kanelury są raczej płytkie i szerokie, kolumna ma ich zwykle 16 do 22. Jońskie są głębsze i węższe, na trzonie jest 20 – 24. W architekturze średniowiecza (por. architektura romańska, gotyk) żłobkowanie miało zróżnicowany charakter, w niektórych przypadkach stosowano żłobkowanie ukośne albo spiralne. W renesansie niekiedy wzbogacano żłobkowanie o wałki albo półwałki umieszczone w rowkach, na całej wysokości kolumny lub tylko w jej części. W realizacjach nawiązujących do architektury klasycznej żłobkowanie stosowane bywa do zastosowanego porządku. Kanelowanie wzbogaca światłocieniowe efekty, nadając wizualnie podporze lekkość i wysmukłość. Kanelowanie stosowane jest niekiedy do zdobienia powierzchni architektonicznych, a także mebli i elementów wyposażenia wnętrz. Szczególnie w okresie klasycyzmu żłobkowanie stosowano w rzemiośle artystycznym, m.in. w nogach stołów i krzeseł.Powiązane hasła: architektura starożytnej Grecji, architektura starożytnego Rzymu, filar, kolumna, pilaster, porządki architektoniczne, świątynia grecka, świątynia rzymska