Koncha

Koncha – dosłownie „muszla” (z greckiego). W architekturze w ten sposób określana bywa półkopuła, sklepienie konchowe nad wnęką o półkolistym zarysie, absydą. Wewnętrzna powierzchnia takiej niszy mogła być gładka, ale w niektórych realizacjach, przede wszystkim w renesansie, klasycyzmie i baroku mogła być stylizowana na podobieństwo muszli poprzez wprowadzenie żebrowania, a niekiedy także detali przypominających skręconą powierzchnię muszli mięczaka. Realizacje takie powstały zapewne pod wpływem malarstwa (np. Piero della Francesca). Konchami nazywa się niekiedy także inne obiekty stylizowane na muszle, przede wszystkim wielkie naczynia dekoracyjne. Przykłady: sklepienie w prezbiterium konkatedry pw. św. Stanisława Biskupa w Ostrowie Wielkopolskim; kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Biedrzychowicach; bazylika Serca Jezusa w Krakowie i inne.  Powiązane hasła: absyda, eksedra, kopuła, sklepienie kolebkowe