Architektura
ARCHITEKTURA
Architektura czasów PRL - Supersam

Architektura czasów PRL. Zobacz jak wyglądał pierwszy Supersam w Polsce! Dlaczego był tak ważny? Dlaczego nie udało się go uratować? Co wprowadził do polskiej architektury?

  • Komentarze

Supersam przy ulicy Puławskiej 2 w Warszawie powstał w 1962 roku

Supersam przy ulicy Puławskiej 2 w Warszawie powstał w 1962 roku

Fot: Zbyszko Siemaszko, Narodowe Archiwum Cyfrowe
  • Wnętrze Supersamu widziane z antresoli
  • Supersam przy ulicy Puławskiej 2 w Warszawie powstał w 1962 roku
  • Supersam w Warszawie
  • Wejście do Supersamu przy ul. Puławskiej 2 w Warszawie

Architektura czasów PRL to wiele perełek, o których często się zapomina. Supersam to kolejna ikona czasów PRL, dlatego prezentujemy wam historie pierwszego Supersamu w Polsce! Jak wyglądały Supersamy i czy można je było spotkać w całej Polsce? Poznaj historię polskich Supersamów!

Architektura PRL odkryła wiele rozwiązań, przedstawiła ciekawe pomysły i stworzyła ikony polskiej architektury. Niektóre obiekty były kiczowate, szare i po prostu brzydkie inne zachwycały. Do której grupy należy polski Supersam? Jaka jest wasza opinia? Tęsknicie za Supersamem na Pl. Unii Lubelskiej?

Pierwszy Supersam w Polsce. Architektura czasów PRL

Supersamy zapisywały się w polskiej architekturze od pierwszej połowy lat 60 XX wieku. Pierwszy z nich powstał 6 czerwca 1962 roku w Warszawie. Jego architektura urozmaiciła warszawski Pl. Unii Lubelskiej. Był to pierwszy w Polsce sklep samoobsługowy, dlatego jego otwarcie wzbudziło wielką sensację. O ile polska architektura czasów PRL miała też swoje słabe strony, o tyle projekt pierwszego Supersamu opierał się na nowatorskich jak na ówczesne czasy, rozwiązaniach. Największą sensację wzbudzał wiszący dach, który podtrzymywany był na dźwigarach i stalowych linach.

Architektura czasów PRL – układ tensegrity

Aby utrzymać wiszący dach za pomocą zaprojektowanego systemu, postanowiono wykorzystać tak zwany układ tensegrity. Doświadczenie stosowania tego rozwiązania było niewielkie, bo użyto go w tym projekcie po raz pierwszy w Polsce. Ten konstruktorski wynalazek polega na wzajemnym stabilizowaniu elementów rozciąganych i ściskanych. Za ojców tego rozwiązania uznaje się Richarda Buckminstera Fullera i Kennetha Snelsonowa. Te sama metodę konstrukcyjna zastosowano w przypadku dachu w Katowskickim Spodku.

>> Zobacz warszawskie dworce modernizmu!

Projekt warszawskiego Supersamu wyszedł spod rąk architektów: prof. Jerzego Hryniewskiego, Macieja Krasińskiego i Macieja Gintowta. Ze względu na skomplikowana konstrukcje obiektu, została ona zaprojektowana przez Prof. Wacława Zalewskiego, prof. Stanisława Kusia oraz Andrzeja Zórawskiego.

Architektura Supersamu – czym w ogóle był Supersam?

Sama nazwa sklepu „Supersam” stała się w Polsce bardzo popularna. Tym mianem zaczęto nazywać inne duże sklepy samoobsługowe w Polsce. Jego nazwa zależna była od powierzchni sklepu. Z jednej strony był to sklep większy od popularnego samu, ale zarazem mniejszy od megasamu. Co dało pretekst do stworzenia nowej nazwy „Supersam”. W klepie można było dostać mięso, czasem nawet kurczaka z rożna i inne artykuł spożywcze. Można tu było kupić artykuły chemii gospodarczej. A sama placówka uznana była za wzorcowa i nowoczesną. Praca w Supersamie była powodem do dumy.

Koniec ery Supersamu w architekturze

Era warszawskiego supersamu zakończyła się w grudniu 2006 roku. Obiekt architektury PRL został rozebrany na części mimo licznych protestów i sprzeciwów. Dementowano argumenty mówiące o złym stanie technicznym budynku, uzasadniano, że modernizacja zajmie dwa tygodnie a sklep uda się uratować. Obecnie przy ul. Puławskiej 2 powstaje nowy wieżowiec: biurowiec połączony z galerią handlową zaprojektowany przez pracownię Kuryłowicz& Associates.

Aby zachować pamięć o Supersamie, został on przeniesiony na róg ulic Domaniewskiej i Puławskiej, a budynek obsługiwany jest przez Spółdzielnie Supersam. Ta sama spółdzielnia obsługiwała Supersam powstały w 1962 roku.

przeczytaj rowniez
  • Mistrzowie fotografii architektury: Vera Lutter
    Mistrzowie fotografii architektury: Vera Lutter

    Vera Lutter jest znana ze swych monumentalnych, czarnobiałych fotografii przestrzeni miejskich. Jej zdjęcia to negatywy, powstające w przekształconych w camera obscura pomieszczeniach. Odrealnione obrazy miast, tworzone przez artystkę, są rozpoznawalne na całym świecie więcej

  • ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2000
    ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2000

    Celem konkursu jest promocja najlepszej architektury miejskiej, zrealizowanej w okresie Trzeciej Rzeczypospolitej oraz pobudzenie wrażliwości społecznej na kształt naszego otoczenia. więcej

  • Na granicy możliwości – wieżowiec Taipei 101
    Na granicy możliwości – wieżowiec Taipei 101

    Wieżowiec Taipei 101 w mieście Tajpej, stolicy Tajwanu. Mający 508 metrów gigant jest dzisiaj najwyższym budynkiem na świecie. Jego projektantom przyszło się zmierzyć z problemami trudnych warunków posadowienia (jakość gruntu określono jako niezadowalającą), silnych wiatrów  (tajfuny występują tu kilka razy w roku) i trzęsień ziemi (działka jest położona około 200 metrów od linii uskoku tektonicznego). Budynek należało wyposażyć w specjalny system tłumienia drgań i kołysania, by zapewnić możliwie jak największy komfort dziesięciu tysiącom jego użytkowników. Jednocześnie do poruszania się między  wszystkimi 101 kondygnacjami przeznaczono 61 wind, z czego dwie, zapewniające dojazd na najwyżej położone piętra osiągają rekordowe szybkości, potwierdzone wpisem do Księgi Rekordów Guinessa. więcej

  • ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2002
    ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2002

    Czwarta edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. Finał odbył się w siedzibie SARP-u w Warszawie, 10 stycznia więcej

Autor: Weronika Kwasiborska
Zdjęcia: Rutowska Grażyna, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Zbyszko Siemaszko, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Data publikacji: 28.08.2013 13:18
do góry
uaktualnij licznik
Miesięcznik architektura
W numerze 04/2017:
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Aparthotel Lwowska 1 w Krakowie
  • Węzeł przesiadkowy w Solcu Kujawskim
  • Apartamenty LEA 251 w Krakowie
  • więcej
tagi
81.waw.pl apartament apartamentowiec aranżacja wnętrz aranżacje wnętrz architekci architekt architektura architektura Grecji architektura krajobrazu architektura polska architektura sakralna architektura Warszawy architektura wnętrz architektura wnętrza architektura Wrocławia architektura współczesna beton beton architektoniczny biuro biuro architektoniczne biurowiec BoConcept bryła centrum handlowe co zobaczyć Comitor dach dekoracje design dizajn dom dom jednorodzinny drapacz chmur drewno ekologia Euro 2012 film gotyk historia architektury hotel ikea ikona architektury komiks konkurs konkurs architektoniczny kościół Kraków kuchnia lampa loft Londyn małe mieszkanie MAŁY DOM meble Mies van der Rohe minimalizm moda modernizacja modernizm muzeum Muzeum Sztuki Nowoczesnej Newmor Nizio Design International nowoczesna architektura nowoczesne wnętrza nowoczesne wnętrze nowoczesny dom NOWY PROJEKT ZAHA HADID ogród okno ornament pawilon polski design pracownia architektoniczna projekt projekty projekty zahy hadid przestrzeń miejska przestrzeń publiczna recykling rewitalizacja sarp Serwis o architekturze stararchitekt starożytna Grecja Studio Forma 96 STYL NOWOCZESNY styl skandynawski sztuka sztuka współczesna świątynia Tremend trendy urbanistyka wakacje 2013 Warszawa wieżowce Wieżowce Warszawa wieżowiec wnętrza Wrocław współczesna architektura współczesny design wystawa wzornictwo Zaha Hadid ZAHA HADID projekty zrównoważony rozwój życie w architekturze
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.