Architektura
ARCHITEKTURA

Świątynia odporna na trzęsienia ziemi - katedra w Oakland

  • Komentarze

Katedra w Oakland

Widok ogólny na katedrę

Fot: Cesar Rubio / SOM
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland
  • Katedra w Oakland

Trzęsienie ziemi, które nawiedziło kalifornijskie Oakland w 1989 roku, obróciło w gruz historyczną katedrę. Zamiast ją odbudowywać, władze postanowiły wznieść zupełnie nową –  odporną na najgorsze kataklizmy. Lekka, prześwietlona słońcem nowoczesna świątynia to dzieło najsłynniejszej amerykańskiej pracowni: Skidmore, Owings & Merrill LLP

Budowla zastąpiła zniszczoną w 1989 roku w wyniku trzęsienia ziemi historyczną katedrę. Cały kompleks katedralny składa się z głównego kościoła, zaprojektowanego na ok.1500 miejsc siedzących, z bocznymi kaplicami i baptysterium. W skład projektu wchodzi też siedziba proboszcza, biblioteka, księgarnia, biura diecezjalne, centrum konferencyjne, biura parafialne, mauzoleum pod nawą kościoła, parking podziemny na 200 miejsc postojowych oraz plac katedralny.

Geometria świątyni

Symbol Vesica Pisces – rybi pęcherz, na planie którego zbudowano świątynię, ma postać dwóch nakładających się okręgów o tym samym promieniu, gdzie środek jednego leży na obwodzie drugiego. Tworzą one geometryczny opis harmonijnych proporcji, wyznaczają długości odcinków pierwiastków z 2, 3 i 5 – pierwszych cyfr ciągu Fibonacciego. Symbol łączony jest m.in. z konturem ryby – symbolem Jezusa Chrystusa.

Założenia techniczne zrównoważonego projektowania

Do budowy kompleksu użyto prostych, odnawialnych materiałów (drewno, szkło, beton, stal), minimalizując negatywny wpływ na środowisko w trakcie ich wytwarzania, wykorzystania i utylizacji. Podstawę konstrukcji wykonano z żużlobetonu i betonu z zawartością pyłów, będących odpadami poprodukcyjnymi. Dodatkowo materiały te mają podwyższoną masę termiczną (zatrzymują ciepło i wydalają je w razie zapotrzebowania), co umożliwia efektywne ogrzewanie i chłodzenie pomieszczeń bez zbędnych strat energii. W celu zminimalizowania potrzeb zużycia energii na ogrzewanie i oświetlenie architekci SOM opracowali projekt pozwalający na wpuszczenie maksymalnej ilości światła naturalnego. Sztuczne światło jest wykorzystywane tylko w nocy. Użycie na ścianie kurtynowej nadrukowanego szkła o niskiej emisyjności powoduje, że promienie słoneczne padają pod odpowiednim kątem i ciepło zostaje zatrzymane wewnątrz. Do konstrukcji drewnianej zastosowano jedlicę (łac. Pseudotsuga) – rodzaj drzewa z rodziny sosnowatych. Została ona wybrana ze względu na dostępność na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych.

Hybrydowa konstrukcja

Ściany mauzoleum o wysokości 5,5 m wzniesiono na płytach fundamentowych ze zbrojonego betonu. Konstrukcję mauzoleum od głównej hali katedry oddziela system izolacji sejsmicznej, na którym wzniesiono ściany relikwiarza z betonu architektonicznego. Hybrydową konstrukcję głównego gmachu zbudowano z drewna i stali. Całość przekrywa sklepienie z okulusem (świetlikiem) ze stężającym pierścieniem poprowadzonym po obwodzie konstrukcji. Zakrzywione pionowe żebra z drewna klejonego formują wewnętrzny i zewnętrzny szkielet ściany wschodniej i zachodniej (2 x 13 żeber w każdej ścianie). Wewnętrzne elementy żebrowe mają szerokość 27 cm i grubość od 76 cm przy podstawie do 50 cm przy połączeniu z konstrukcją świetlika. 724 pochylone drewniane żaluzje zapewniają boczne usztywnienie żeber. Zewnętrzne żebra konstrukcji mają szerokość 27 cm i głębokość 38 cm. Wewnętrzne i zewnętrzne żebra połączone są rozpórkami z drewna klejonego i stalowymi prętami zapewniającymi stabilność konstrukcji oraz stanowiącymi elastyczny system oporu przed obciążeniami bocznymi (wiatrem i ruchami sejsmicznymi). Galwanizowane stalowe pręty krzyżują się i są połączone na przemian z wewnętrznymi i zewnętrznymi żebrami (rys. 11).

System izolacji sejsmicznej

Ściany i strop są osadzone na ruchomych izolatorach – stalowych elementach wahadłowych (rys.18). Pod ścianami relikwiarza rozmieszczono 20 takich izolatorów, a pod płytą stropową sanktuarium 16. W przypadku maksymalnego spodziewanego trzęsienia ziemi ten rodzaj izolacji sejsmicznej dopuszcza możliwość przesunięcia konstrukcji o 76 cm. Wokół budynku zbudowano szczelinę umożliwiającą takie przesunięcie. Płyty stropowe zostały rozmieszczone poniżej i powyżej systemu izolacji sejsmicznej i opierają się na nośnych ścianach mauzoleum. System izolacji sejsmicznej został obliczony i zaprojektowany tak, by przez 1000 lat chronić katedrę przed zawaleniem.

Połączenie konstrukcji

Dwie półokrągłe betonowe ściany relikwiarza wykonane ze zbrojonego betonu architektonicznego mają wysokość 4,6 m. Na nich opiera się hybrydowa konstrukcja z drewna i stali (rys. 20 i 21). Ściany, połączone od góry konstrukcją z żelbetowych belek i płyt, są zakrzywione w rzucie i pochylone w przekroju.

Ściana kurtynowa

Zewnętrzne ściany kurtynowe zbudowano na rzucie łuku i mają wysokość 36,5 m. Zostały obłożone szklanymi panelami osadzonymi w aluminiowych ramach. Zastosowane szkło ma dobrą izolacyjność, niską emisyjność (co pozwala ograniczyć straty ciepła) i wertykalne nadruki służące do równomiernego rozpraszania światła we wnętrzu świątyni. Szkło jest laminowane w celu poprawy akustyki wnętrza. W nocy ściany są oświetlane od wewnątrz. Ściana kurtynowa została zaprojektowana jako konstrukcja, która poddaje się ruchom sejsmicznym. Podobnie jak łuski ryby, każde okno i rama są zakotwione do konstrukcji, która umożliwia ruch każdego elementu w trakcie trzęsienia ziemi. Kotwy łączące panele z konstrukcją zostały tak zaprojektowane, aby przyjmować ruchy poszczególnych paneli, przechylać się równolegle do płaszczyzny ściany lub obracać na kotwach prostopadle do ściany.

  • 1
  • 2
przeczytaj rowniez
Źródło: „A-m” 2/2009
Autor: M. Kijak-Olechnicka, na podstawie materiałów Skidmore, Owings & Merrill LLP (SOM)
Zdjęcia: Jane E. Lee / SOM, Cesar Rubio / SOM, SOM
Data publikacji: 6.06.2011 15:04
do góry
uaktualnij licznik
Miesięcznik architektura
W numerze 04/2017:
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Aparthotel Lwowska 1 w Krakowie
  • Węzeł przesiadkowy w Solcu Kujawskim
  • Apartamenty LEA 251 w Krakowie
  • więcej
tagi
81.waw.pl apartament apartamentowiec aranżacja wnętrz aranżacje wnętrz architekci architekt architektura architektura Grecji architektura krajobrazu architektura polska architektura sakralna architektura Warszawy architektura wnętrz architektura wnętrza architektura Wrocławia architektura współczesna beton beton architektoniczny biuro biuro architektoniczne biurowiec BoConcept bryła centrum handlowe co zobaczyć Comitor dach dekoracje design dizajn dom dom jednorodzinny drapacz chmur drewno ekologia Euro 2012 film gotyk historia architektury hotel ikea ikona architektury komiks konkurs konkurs architektoniczny kościół Kraków kuchnia lampa loft Londyn małe mieszkanie MAŁY DOM meble Mies van der Rohe minimalizm moda modernizacja modernizm muzeum Muzeum Sztuki Nowoczesnej Newmor Nizio Design International nowoczesna architektura nowoczesne wnętrza nowoczesne wnętrze nowoczesny dom NOWY PROJEKT ZAHA HADID ogród okno ornament pawilon polski design pracownia architektoniczna projekt projekty projekty zahy hadid przestrzeń miejska przestrzeń publiczna recykling rewitalizacja sarp Serwis o architekturze stararchitekt starożytna Grecja Studio Forma 96 STYL NOWOCZESNY styl skandynawski sztuka sztuka współczesna świątynia Tremend trendy urbanistyka wakacje 2013 Warszawa wieżowce Wieżowce Warszawa wieżowiec wnętrza Wrocław współczesna architektura współczesny design wystawa wzornictwo Zaha Hadid ZAHA HADID projekty zrównoważony rozwój życie w architekturze
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.