Wieżowce World Trade Center były tym dla Nowego Jorku, czym Wieża Eiffla jest dla Paryża. Stanowiły symbol Wielkiego Jabłka, najważniejszy element panoramy Manhattanu, punkt odniesienia dla turystów i pępek finansowej stolicy świata. Atak na WTC i w efekcie zniszczenie kompleksu jest dziś uznawane za symboliczny koniec XX wieku, miał też olbrzymie znaczenie w sferze politycznej.
Dziś World Trade Center to już historia. Postaramy się przypomnieć tę ikonę współczesnej architektury, która zawaliła się na oczach milionów telewidzów śledzących na całym świecie na żywo transmisję z zamachów 11 września.
Wieżowce – współczesne katedry
Twin Towers były majestatyczne, monumentalne, ale zarazem bardzo proste. Dwie wieże stanowiły purystyczne prostopadłościany. Ich budowa rozpoczęła się 5 sierpnia 1966 roku, a oficjalne otwarcie nastąpiło 4 kwietnia 1973 roku. Twin Towers był częścią większego kompleksu – w sumie aż 7 budynków tworzyło World Trade Center – Światowe Centrum Handlu. Zajmowało ono spory kwartał na Dolnym Manhattanie. Zespół WTC zaprojektował Minoru Yamasaki, amerykański architekt japońskiego pochodzenia, wraz z Antonim Brittiochim.
Dwie wieże były ukoronowaniem całego kompleksu. Jednak ich prosta forma na początku przysporzyła architektom falę krytyki. Zarzucano im, że powtórzyli dwa identyczne budynki. Jednak tylko z pozoru Twin Towers WTC były prostymi obiektami. Stanowiły wyrafinowane dzieła architektoniczne o zaawansowanej technologii.
Po pierwsze wyróżniała je wysokość. W chwili wybudowania były najwyższymi budynkami na świecie. Palmę pierwszeństwa odebrały szacownemu Empire State Building. Mierzyły 417 metrów (północna wieża, wraz z masztem telewizyjnym na dachu – 527 metrów) i 415 metrów (południowa wieża), ale krótko cieszyły się zwycięstwem, bo jeszcze w tym samym roku rozpoczęto budowę w Chicago budowę Sears Tower, którego wysokość wyniosła 442 metry.
Twin Towers stanowiły smukłe wieże, miały w sobie coś ze strzelistości gotyku. Ten ostatni styl był widoczny u podstaw wież w postaci reminiscencji ostrołukowych form. Przez całą wysokość wież biegł równy rytm słupów międzyokiennych, które na dole wież przeplatały się – właśnie w formie dalekiego echa gotyckich łuków.
Yamasaki w ten sposób podkreślał, że tak jak średniowieczni budowniczowie sięgali nieba i tworzyli majestatyczne kościoły, tak dziś ich odpowiednikiem są wieżowce, katedry naszych czasów.
Dwie wieże
Dlaczego Yamasaki postawił na dwie bliźniacze wieże, a nie na jeden mega-wieżowiec? Architekt studiował wielkość kompleksu WTC na dziesiątkach modeli. Jeden wieżowiec wydawał się nieracjonalny, zbyt pękaty. Rozległe piętra byłyby w dużej mierze niedoświetlone, układ funkcjonalny także byłby niepraktyczny. Z kolei zespół wielu wieżowców przypominał architektowi osiedle mieszkaniowe wypełnione takimi samymi blokami.
Tak narodziła się idea dwóch bliźniaczych wież – Twin Towers, mieszczących 10 milionów stop kwadratowych przestrzeni biurowej. Ich wielkość była najbardziej ekonomiczna, dawała też każdemu wieżowcowi korzyść w postaci dużego dostępu światła dziennego do wnętrz oraz znakomite widoki. Bliźniacze wieże otrzymały po 110 pięter, co stawiało je w momencie wybudowania na pierwszym miejscu pod względem wysokości na świecie. Z punktu widokowego na szczycie jednej z wież można było widzieć wszystko w promieniu 45 mili.
World Trade Center – majstersztyk inżynierii
- Ekonomiczność WTC nie polega na oszczędzaniu na materiałach, których użyjemy – mówił Yamasaki w odniesieniu do przewidzianego kosztu budowy Światowego Centrum Handlu opiewającego na kwotę prawie pół miliarda dolarów – ale na wykorzystaniu zaawansowanych technologii, to one stanowią prawdziwe wyzwanie.
Układ konstrukcyjny wieżowców World Trade Center był naprawdę bardzo zaawansowany. Został po części zaczerpnięty z wcześniejszej realizacji Yamasakiego – budynku IBM w Seattle. Zarazem był imponująco prosty.
Fasady, każda o szerokości 208 stóp były wykonane ze stalowej kratownicy, tworzyły ją kolumny biegnące przez całą wysokość budynku, o szerokości 39 cali, to one dawały odpór siłom wiatru, które w wieżowcach są jednym z największych problemów, jakie muszą pokonać konstruktorzy. Centralny rdzeń budynku przenosił jedynie obciążenie własne budynku.
-
Co zobaczyć w Nowym Jorku? World Trade Center Transit Hub
Stararchitekt Santiago Calatrava zaprojektował zintegrowany węzeł komunikacyjny World Trade Center Transit Hub; współczesna architektura będzie oprawą funkcjonalnego systemu transportowego, dzięki któremu łatwiej będzie zobaczyć odbudowane drapacze chmur więcej
-
11 WRZEŚNIA ZDJĘCIA. Zamach 11 września na WTC na zawsze zmienił Nowy Jork
11 września w zdjęciach to zapis zamachu na WTC, jednej z największych tragedii w dziejach USA. Zdjęcia płonących wież na długo utkwiły w pamięci milionów ludzi na całym świecie. Bo zdjęcia z 11 września są świadectwem pamięci o tragedii zamachów na WTC. więcej
-
Nowy WTC: Freedom Tower najwyższym budynkiem w Nowym Jorku
Nowy WTC powstający w miejscu dawnych wież WTC, budynek Freedom Tower, jest obecnie najwyższym wieżowcem Nowego Jorku. Za dwa lata Freedom Tower będzie najwyższym drapaczem chmur w USA. Zobacz nowy WTC zbudowany po zamachach 11 września. więcej
-
Po 11 września WTC w odbudowie. Nowy Jork na dobre otrząsa się z zamachów 11 września
Po zamachach z 11 września strefa Ground Zero w centrum Manhattanu zaczyna na nowo być przywracana miastu. Na miejscu dawnego kompleksu WTC ukończono już pomnik ofiar tragedii WTC. Teraz budowany jest największy wieżowiec Ameryki – Freedom Tower, czyli popularny nowy WTC One. więcej
- ARCHITEKTURA: Co zobaczyć w Nowym Jorku? World Trade Center Transit Hub
- ARCHITEKTURA: 11 WRZEŚNIA ZDJĘCIA. Zamach 11 września na WTC na zawsze zmienił Nowy Jork
- ARCHITEKTURA: Nowy WTC: Freedom Tower najwyższym budynkiem w Nowym Jorku
- ARCHITEKTURA: Po 11 września WTC w odbudowie. Nowy Jork na dobre otrząsa się z zamachów 11 września
- ARCHITEKTURA: 11 WRZEŚNIA WTC. Nowy WTC, czyli Wieża ONE World Trade Center
