Scenografia i projektcje multimedialne dla Nowoczesnego Muzeum
Ekspozycja dla Muzeum Historii Zydów Polskich to największa tego typu atrakcja zrealizowana dotąd w kraju. Wystawa, o charakterze narracyjnym, została otwarta 28 października. Nad jej realizacją, prezentującą 1000 lat historii narodu żydowskiego na ziemiach polskich, pracowała pracownia architektoniczna Nizio Design International.
W bryle projektu Rainera Mahlamäki znajduje się 8 galerii muzealnych. Projektanci odtworzyli historię głównie przy pomocy nowych form, przedmiotów i materiałów. Zabytków w obiekcie jest stosunkowo niewiele.
Do stworzenia scenografii użyto nowatorskich rozwiązań technologicznych. Pojawiło się sporo prototypów, które nigdy wcześniej nie były wykorzystywane w tego typu ekspozycjach. Wystawa pełna jest pasywnych i aktywnych stanowisk multimedialnych: projektorów, mebli, malowideł i elementów dekoracyjnych. Wszystkie części wykonywane były przez zespoły architektów, grafików, rzemieślników, artystów plastyków i wizualizatorów. Każda galeria stylizowaną jest na konkretną epokę i opowiada jej żydowską historię. Za projekt scenografii odpowiada Nizio International Design, czyli architekt Mirosław Nizio i ok. 40 pracowników biura. Studio pracowało nad projektem i realizacją wystawy stałej od 2011 do 2014 roku.
8 galerii wystawy stałej - Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Otwierająca ekspozycję galeria Las to instalacja inspirowana legendami związanymi z osiedleniem się Żydów na ziemiach polskich. Kolejna galeria nosi nazwę Pierwsze spotkania. Opowiada ona o losach żydowskich osadników od 960 do 1500 roku. Tłem dla galerii są malowidła wykonane przez artystów i konserwatorów. Koncepcje grafik powstały na komputerze po czym zostały przeniesione na papier w skali 1:50. Galerię Paradisus Iudaeorum, ukazującą Złoty Wiek społeczności żydowskiej, zdobi interaktywna makieta Krakowa i Kazimierza. Jej produkcja trwała 6 miesięcy
Misterna konstrukcja składa się z ponad tysiąca elementów. Umieściliśmy w niej interaktywne ekrany, a na makietę rzucane są multimedialne projekcje. Całość pokazuje, jak działała żydowska gmina – mówi Mirosław Nizio.
Kolejna galeria to Miasteczko. Ukazuje ona typowe wnętrza domu, karczmy i straganu z żydowskiego targowiska z XVII i XVIII wieku. Centralnym punktem galerii jest zrekonstruowana drewniana bima oraz jej dach i zdobione sklepienie synagogi z Gwoźdźca. Okres od pierwszego rozbioru Polski aż do 1914 roku ukazuje galeria Wyzwania Nowoczesności. Znajduje się tu m. in. symboliczny pusty tron z emaliowanego szkła oraz sala stylizowana na halę dworca kolejowego, która przypomina o wkładzie Żydów w budowanie sieci kolejowej, ale także o ich masowych migracjach. Jest tu także kopia bramy fabryki Izraela Poznańskiego w Łodzi.
Galeria Na żydowskiej ulicy to dwudziestolecie międzywojenne i rekonstrukcja dawnej ulicy Zamenhofa w skali 1:1. Na sześciometrowych białych elewacjach wyświetlane są projekcje multimedialne z grafiką dawnych fasad budynków. Wyświetlane są tu szyldy restauracji, warsztatów i sklepików, a z ulicy można wejść do sali stylizowanej na kino czy kawiarnię.
II wojna światowa przedstawiona jest w galeri Zagłada. Projektanci unikają dosłowności i przedstawiana przerażąjących obrazów. Jest tu więcej symboliki: ciemna kolorystyka i stłumione światło, wąskie korytarze i pochyłe ściany, rdzewiejąca stal, która wydaje odgłosy pod stopami odwiedzających. Te elementy wzmagają nastrój niepokoju i dramatu. Budują one wyraźny kontrast między tą a pozostałymi częściami ekspozycji. Ostatnia galeria to Powojnie. Poświęcona jest okresowi po 1945 roku. Tutaj prezentowana jest m.in. działalność klubów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce oraz skutki powojennych pogromów i antysemickiej nagonki władz PRL.
Prace projektowe trwały 1,5 roku, natomiast budowa ekspozycji zajęła ponad 2 lata.
Tworzenie projektu zazębiało się z realizacją wystawy stałej. Choć na początku mogło się wydawać, że realizacja tego rodzaju przedsięwzięcia w tak niedługim czasie, może być niewykonalna, to stanęliśmy na wysokości zadania – mówi Mirosław Nizio.
W realizacji i pracach budowlanych brało udział około 100 osób ze strony podwykonawców. W konstrukcji wykorzystano takie materiały jak drewno, beton czy stal, które z biegiem lat, w sposób szlachetny, nabierać będą wyrazu. Troska o nowoczesne rozwiązania muzealne i wykończeniowe detale oraz funkcjonalność zaowocowała powstaniem bnajwiększej w Polsce ekspozycji narracyjnej.
Milena Glinojecka
