Prezentacja wystawy, która nie jest do końca gotowa. Dlaczego?
Zmiany polityczne i plany połączenia Muzeum Westerplatte z Muzeum II Wojny Światowej stały się faktem. NSA uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z listopada 2016 r., wstrzymujące decyzję MKiDN o połączeniu Muzeum II Wojny Światowej z Muzeum Westerplatte. W związku z tym już od 1 lutego 2017 ma powstać zupełnie nowa instytucja kultury o tej samej nazwie – Muzeum II Wojny Światowej. Nam udało się zobaczyć prawie gotową wystawę główną. Takich szczęśliwców będzie jeszcze około 2000 - to osoby, które za pośrednictwem strony internetowej Muzeum II Wojny Światowej zapisały się na zwiedzanie obecnej wystawy. Muzeum będzie dla nich otwarte tylko w dniach 28 i 29 stycznia 2017 roku.
Główna zmiana, wynikająca z dzisiejszej decyzji NSA zakłada powstanie muzeum militarnego – nowa instytucja ma przedstawiać obronę Westerplatte, wojnę obronną w 1939 roku i dzieje polskiego oporu zbrojnego podczas II Wojny Światowej. W chwili obecnej wystawa zawiera te elementy, ale poza nimi ekspozycja stara się zaprezentować cały, jak najszerszy, obraz II Wojny Światowej w wymiarze politycznym, ideologicznym, a także ukazać losy ludności cywilnej.
Wystawa, która jest prawdziwą lekcją historii
Wystawa w Muzeum II Wojny Światowej nie koncentruje się wokół jednego wydarzenia, nie prezentuje suchych faktów. Ujęcie tematu jest naprawdę szerokie - opowiadana przez ekspozycję historia II Wojny Światowej zaczyna się w roku 1910 – od pogrzebu króla Edwarda VII. Data ta pojawia się w filmie wprowadzającym zwiedzających w genezę ładu westfalskiego. Ostatnie sceny filmu kończącego wystawę, to wybory prezydenckie w USA i wizerunek zadowolonego Donalda Trumpa.
Główna część narracji wystawy dotyczącej II Wojny Światowej lokuje się pomiędzy tymi dwiema datami. To okres, który obejmuje bardzo wiele wydarzeń i zjawisk – od tych, które do wojny stopniowo doprowadziły, przez wydarzenia z lat 1939-45, np. historię konwojów polarnych na Dalekiej Północy, aż po rzeź Nankinów w dalekich Chinach. Z tak szerokiej czasowo i geograficznie perspektywy, jak w skupiającej soczewce pokazana jest Polska – związane z nią wydarzenia stanowią rdzeń wystawy.
Rola Polski w wystawie dotyczącej II Wojny Światowej
Choć główną część wystawy poświęcono Polsce, to byłaby ona interesująca również dla obcokrajowców odwiedzających muzeum. Polska pokazana jest w sposób złożony – zarówno za pomocą eksponatów bardziej oczywistych, o charakterze militarnym, jak i tych o wymiarze osobistym - jak buty wykonane z opon na Białostocczyźnie czy przyborniki generała Andersa, które miał ze sobą w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
Tak szeroka perspektywa patrzenia na historię II Wojny Światowej była często krytykowana – zarzucano, że wystawa główna jest o wszystkim i o niczym, że pomija doświadczenie Polski. Jednak dzięki ukazaniu odpowiedniego tła uwagę zwiedzających skupia się na tym, co jest z punktu widzenia ludzkiego szczególne, co sprawia, że losy polskie w czasie II Wojny Światowej są unikalne.
