Nowe siedziby instytutów kultury polskiej projektowane są według innego klucza niż te istniejące od kilku lat. Wynika to ze zmiany koncepcji pracy tych placówek. Stają się one agencjami rządowymi powołanymi do promocji naszej kultury za granicą i pracują według modelu impresaryjnego. Dlatego wystawne, reprezentacyjne ośrodki, gdzie organizowano koncerty, wystawy czy przyjęcia, są zastępowane mniejszymi przestrzeniami, o funkcji głównie biurowej. Natomiast animowane przez instytuty imprezy mają miejsce na zewnątrz, w wynajmowanych przestrzeniach, we współpracy z partnerami. Tak jest taniej, ale nie tylko o to chodzi. Wychodząc z działaniami w miasto, inicjując wydarzenia jednocześnie w kilku, często modnych czy prestiżowych punktach, pracownicy instytutu ułatwiają mieszkańcom dotarcie do naszej kultury, promując ją tym samym o wiele skuteczniej niż w czasach, gdy publiczność trzeba było przede wszystkim przekonać do przyjścia do placówki.
Biura instytutów, skromniejsze w wymiarze przestrzennym, nie przestają jednak pełnić funkcji reprezentacyjnych. Najnowsze – w Brukseli i w Sztokholmie – wyposażone są w sale konferencyjne, ale nie mają sali ekspozycyjnej czy koncertowej. Wnętrza zostały jednak tak zaprojektowane, że możliwe jest urządzanie kameralnych spotkań czy niewielkich prezentacji. Dizajn to dziedzina polskiej gospodarki i kreatywności dotąd lekceważona na poziomie instytucjonalnym, a obecnie coraz częściej wykorzystywana do promocji kraju. Obydwie placówki stały się wizytówkami polskiej kultury również dzięki temu, że zostały urządzone meblami polskich projektantów. Biuro w Brukseli wyposażono przede wszystkim w produkty dużych i odnoszących sukcesy meblarskim firm, jak Iker, Noti czy Balma. Wnętrza są minimalistyczne, neutralne, z prostymi, ponadczasowymi meblami, bez dekoracji, które mogłyby się szybko opatrzyć czy zestarzeć. Projektanci nie ingerowali w tkankę architektoniczną, zachowując styl całego budynku. W Sztokholmie bardziej wyeksponowane zostały meble i obiekty autorstwa młodych polskich projektantów, wdrożone do produkcji, ale nie zawsze przemysłowej, raczej krótkoseryjnej lub rzemieślniczej. Obydwie placówki zlokalizowane zostały w prestiżowych miejscach miast. Ich pracownicy zgodnie twierdzą, że wnętrza bardzo podobają się gościom, którzy często przychodzą tu specjalnie po to, by je obejrzeć.
Idea - Centrum Flagey w Brukseli - Paweł Grobelny
Centrum Flagey w Brukseli, siedziba rozgłośni radiowej autorstwa architekta Josepha Diongre’a z 1938 roku, to jeden z ciekawszych budynków art deco w stolicy Belgii. A w ostatnich latach – jeden z najmodniejszych ośrodków kultury. Charakterystyczna architektura gmachu oraz klatki schodowej, zaprojektowana w stylu paquebot, czyli okrętowym, stała się punktem wyjścia do projektu wnętrza Instytutu Polskiego. Zostało ono podzielone na dwie części: open space i strefę biurową składającą się z pomieszczeń dla pracowników. Między przestrzenią otwartą a pokojami biurowymi znajduje się przeszklona sala konferencyjna z możliwością dzielenia za pomocą mobilnej ściany na dwa mniejsze pomieszczenia. Całość utrzymana jest w różnych odcieniach szarości tak, aby wyróżniały się białe i czerwone meble rodzimych producentów oraz obiekty autorstwa młodych polskich projektantów. Dzięki temu przestrzeń Instytutu Polskiego jest stałą i funkcjonalną prezentacją polskiego dizajnu.
Wnętrza Instytutu Polskiego w Brukseli (Service Culturel
de l’Ambassade de Pologne en Belgique)\Polish Cultural Institute in Brussels
Bruksela, Place Flagey 18
Autor: Paweł Grobelny
Inwestor: Instytut Polski w Brukseli
Powierzchnia całkowita: 435 m2
Powierzchnia użytkowa 435 m2
Projekt: 2008
Realizacja: 2008-2009
Nie podano kosztu inwestycji
Nowe biuro Instytutu Kultury Polskiej w Sztokholmie miało być przyjazną, nowoczesną przestrzenią pracy dla 10 osób, zawierającą jednocześnie czytelne informacje dla odwiedzających to miejsce. Pracownicy placówki chcieli odwrócić stereotypowe postrzeganie Polaków, naszej historii i kultury, kojarzących się głównie z PRL-em, konserwatywne i mocno już nieaktualne. Zależało im na pokazaniu współczesnej Polski jako kraju nowoczesnego, który odnosi się do własnej tradycji z lekkością, dystansem, ale i szacunkiem, który ceni kulturę ludową, ale też potrafi ją przetworzyć.
Mając do czynienia z istniejącą przestrzenią wynajętego biura, mieszczącego się na parterze stylowej kamienicy w artystycznej dzielnicy Sodermalm, nie mogliśmy się do niej nie odnieść. Koncepcja miała się też wpisać w tradycyjnie praktyczny, oszczędny, „biało-drewniany” dizajn szwedzki, przy okazji pokazując, że polscy projektanci tworzą rzeczy świetne, pomysłowe i nie gorszej niż szwedzka jakości.
Wnętrza i biurowe meble użytkowe, jak biurka, szafy i szafki, są białe. Pozostałe sprzęty wyróżniają się na tym tle kolorem, wzorem i lekką formą. Zestawienie w jednej przestrzeni mebli produkowanych przez uznane firmy, jak Iker, Noti czy Balma, razem ze sprzętami projektowanymi, wytwarzanymi i dystrybuowanymi przez młodych projektantów, miało służyć przedstawieniu Polski jako kraju doceniającego i promującego swoich twórców.
Wnętrza Instytutu Polskiego w Sztokholmie
Sztokholm, Mosebacke torg 4
Autorzy\Architects: Soma-Architekci,
architekci Joanna Rochowska-Mazur, Wojciech Mazur; współpraca przy opracowaniu:
studentka architektury Magdalena Kołacz-Krajewska
Współautorzy\Collaborators: Instytut Polski (ogólna wizja)
Inwestor: Instytut Polski w Sztokholmie
Powierzchnia użytkowa: 210,8 m2
Kubatura: około 650 m3
Projekt\Design: 2009
Realizacja: 2009
Nie podano kosztu inwestycji
