Sztokholmskie metro zostało otwarte w 1950 roku. Dwie dekady później, w latach siedemdziesiątych, podziemną przestrzeń wypełniały już liczne dzieła sztuki. Dziś metro w stolicy Szwecji to, jak mówią mieszkańcy, najdłuższa na świecie galeria sztuki. Linie tworzą łącznie trasę o długości około 110 kilometrów, a 90 spośród 100 stacji wypełnionych jest freskami, rzeźbami i obrazami autorstwa ponad 150 artystów.
Następna stacja: galeria sztuki metro
Niektóre stacje to istne przestrzenie muzealne. Na Kungstrӓdgården można oglądać lampy gazowe, które w przeszłości oświetlały ulice miasta, a także fragmenty zburzonego w 1825 roku pałacu Makalös. Wnętrze stacji przypomina jaskinię, rzeźby, kolumny i lampy eksponowane są w grotach. kamienne ściany i sufity pokryte zostały malowidłami. Niektóre fragmenty kamienia pokryte są różnokolorowymi malowidłami, geometrycznymi kształtami, dominuje kolor zielony.
Ulrik Samuelson, który zaprojektował ten wystrój w 1977 roku, chciał, aby wygląd stacji przypominał mieszkańcom o przeszłości dzielnicy Norrmalm, która w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych została poddana kontrowersyjnemu urbanistycznemu przeobrażeniu. Fragmenty wyburzonych wówczas budynków dziś można oglądać pod ziemią.
Kolejne “jaskiniowe” stacje projektowane były w latach siedemdziesiątych przy okazji rozbudowy metra w Sztokholmie. To wtedy postanowiono zachowywać naturalny kształt sklepień i pokrywać je jedynie cienką, około ośmiocentymetrową, warstwą cementu i farbą. Na freskach dominowały charakterystyczne dla Szwecji tamtego czasu tematy: równouprawnienie kobiet, ochrona przyrody i protesty antywojenne.
Wśród najbardziej znanych jest zaprojektowana w 1975 roku przez Pera Olofa Ultvedta T-Centralen, na której krzyżują się trzy linie sztokholmskiego metra: zielona, czerwona i niebieska. Stacja powstała w latach pięćdziesiątych i duża część jej designu, nazywanego często “łazienkowym”, pochodzi z tamtego czasu. Murale i reliefy wykładane lśniącymi kafelkami i szkłem stworzone w latach 1957-1958 są dziełem kilku różnych artystów, między innymi Siri Derkert i Very Nilsson, lecz mimo to efekt jest spójny. A jednak to dobudowana w latach siedemdziesiątych nowsza część stacji przyciąga najwięcej uwagi. Niebieskie liście i pnącza, a także kształty ludzkie symbolizujące pracowników metra, pokrywają kamienne jaskiniowe sklepienie.
Warto wspomnieć też o tęczowej stacji Stadion autorstwa Enno Halleka i Åkego Pallarpa z 1973 oraz futurystycznej, utrzymanej w jasnych kolorach, Tekniska högskolan z 1973 autorstwa Lennarta Mörka. Palmę pierwszeństwa od lat dzierży jednak niepowtarzalna stacja Solna centrum.
- 1
- 2
-
Architektura Warszawy: apartamenty na Ursynowie
Warszawski Ursynów kojarzy się głównie z gęstą zabudową wielorodzinną wzdłuż linii metra. Architekci z pracowni 77 Studio Architektury zaprojektowali kameralne osiedle Quarta Apartamenty Ursynów więcej
-
Współczesna architektura Warszawy: Bródno w wersji 2.0
Budowa drugiej linii warszawskiego metra ma zmienić prawobrzeżną Warszawę. Trwa nabór na warsztaty architektoniczne więcej
-
Najpiękniejsze stacje metra na świecie – Plac Wilsona w Warszawie
Warszawa czeka na otwarcie II linii metra. Czy któraś z jej stacji znajdzie się wśród najpiękniejszych na świecie tak jak stacja I linii Plac Wilsona, która została doceniona przez dziennikarzy brytyjskiego dziennika The Guardian, a także amerykańskiej sieci informacyjnej CNN? W przygotowanych przez nich rankingach Plac Wilsona znalazł się obok tak znanych stacji jak nowojorska Fulton center czy neapolitańska Toledo więcej
-
Najpiękniejsze stacje metra na świecie – Arts et Métiers w Paryżu
Paryskie metro jest częścią niezwykłego podziemnego świata. Dawne kamieniołomy zamienione w katakumby, poniemieckie bunkry z czasów drugiej wojny światowej, tajemniczy skarbiec francuskich rezerw złota, a także opuszczone stacje kolei podziemnej rozbudzają wyobraźnię mieszkańców i turystów. Wśród tych niezwykłych miejsc jest też stacja Arts et Métiers więcej
- ARCHITEKTURA: Architektura Warszawy: apartamenty na Ursynowie
- ARCHITEKTURA: Współczesna architektura Warszawy: Bródno w wersji 2.0
- DESIGN: Najpiękniejsze stacje metra na świecie – Plac Wilsona w Warszawie
- DESIGN: Najpiękniejsze stacje metra na świecie – Arts et Métiers w Paryżu
- WNĘTRZA: Najpiękniejsze stacje metra na świecie – Toledo Art Station w Neapolu
