Design
DESIGN

Wielki powrót meblościanki, czyli segment wiecznie żywy

  • Komentarze

Wielki powrót meblościanki

Współczesna meblościanka produkowana przez Meble VOX

Fot: serwis prasowy firmy Meble VOX
  • Wielki powrót meblościanki
  • Wielki powrót meblościanki
  • Wielki powrót meblościanki
  • Wielki powrót meblościanki
  • Wielki powrót meblościanki
  • Wielki powrót meblościanki
  • Wielki powrót meblościanki

Meblościanka to najbardziej oczerniony projekt w historii polskiego wzornictwa. Choć każdy ją miał, mało kto zna jej historię. Pierwsza meblościanka powstała w 1961 roku, a jej triumfalny pochód trwał przez następne dekady PRL-u. Do dziś są tacy, którzy nie wyobrażają sobie pokoju bez fornirowanego segmentu

Meblościanka była nieodrodnym dzieckiem swoich czasów – funkcjonalistycznej estetyki i potrzeb ubogiego kraju, który podnosił się z gruzów II wojny światowej. W 1961 roku Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego rozpisało konkurs na nowoczesne meble do mieszkań łódzkich tkaczy. Wygrali go poznańscy projektanci Bogusława i Czesław Kowalscy z propozycją modułowego Systemu MK. Lepiej jednak przyjęła się żargonowa nazwa „meble Kowalskich”, która choć wywodzi się od nazwiska autorów, mimowolnie oddaje także założoną dostępność produktu dla każdego Polaka. Tak to segmentowe meble zagościły pod strzechy domów od Bałtyku po Tatry, stając się w końcu jedynym dostępnym meblem, który mieścił się w ciasnych mieszkaniach w blokach.

Pomysł na modularność mebli jest stary jak modernizm i wiara w standaryzację jako sposób na obniżenie kosztów produkcji i dotarcie z dobrym wzornictwem pod strzechy. Niemal równocześnie z systemem Kowalskich zrodziła się też koncepcja elastycznych meblościanek, którą zespół Haliny Skibniewskiej opracował z myślą o warszawskim osiedlu Sady Żoliborskie. Bloki zbudowano, ale meble powstały tylko jako prototypy, z powodu cięcia kosztów i słabego zainteresowania przemysłu. Kowalscy mieli więcej szczęścia, bo projektowali na wyraźne i bezpośrednie zamówienie branży meblarskiej.

Dziś „meble Kowalskich”, które przez dwie dekady doczekały się kolejnych edycji i rozeszły w milionach sztuk, uważane są za synonim socjalistycznej tandety i urawniłowki. Powstały jednak jako odpowiedź na konkretną potrzebę. W wyniku II wojny światowej sytuacja mieszkaniowa w Polsce gwałtownie pogorszyła się. Stare mieszkania dzielono na mniejsze, a w nowym budownictwie lansowano oszczędne rozwiązania. Przedwojenne meble, nawet modernistyczne, obliczone dla znacznie większych wnętrz, nijak nie pasowały do nowych warunków. Trzeba było wymyślić meble dla współczesnych Polaków od nowa.

Podobnie jak idea prefabrykowanego budownictwa, tak i systemowe wzornictwo uległo jednak w PRL-u degeneracji i zamiast mądrym, świadomym wyborem, stało się nieprzyjemną koniecznością. Dodatkowo zohydziła je propaganda. W czasopismach kobiecych i gazetach codziennych publikowano sfabrykowane listy zadowolonych z meblościanek, a w kronikach filmowych pokazywano wyreżyserowane scenki domowe. Dziś jednak, gdy znów mamy wybór, możemy – tak jak na bloki – spojrzeć na meblościankę nowym okiem. Wszak to, co proponują dziś producenci i projektanci też często opiera się na wielofunkcyjnych modułach. Dlaczego więc nie potraktować „mebli Kowalskich” jako polskiego wkładu w światowe wzornictwo i nie szukać w nich inspiracji?

  • 1
  • 2
przeczytaj rowniez
Źródło: "Architektura-murator" 08/2008
Autor: Grzegorz Piątek
Zdjęcia: archiwum Bogusławy i Czesława Kowalskich, Konrad Kalbarczyk, serwis prasowy firmy Meble VOX
Data publikacji: 9.06.2011 12:14
do góry
uaktualnij licznik
Miesięcznik architektura
W numerze 04/2017:
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Aparthotel Lwowska 1 w Krakowie
  • Węzeł przesiadkowy w Solcu Kujawskim
  • Apartamenty LEA 251 w Krakowie
  • więcej
tagi
81.waw.pl apartament apartamentowiec aranżacja wnętrz aranżacje wnętrz architekci architekt architektura architektura Grecji architektura krajobrazu architektura polska architektura sakralna architektura Warszawy architektura wnętrz architektura wnętrza architektura Wrocławia architektura współczesna beton beton architektoniczny biuro biuro architektoniczne biurowiec BoConcept bryła centrum handlowe co zobaczyć Comitor dach dekoracje design dizajn dom dom jednorodzinny drapacz chmur drewno ekologia Euro 2012 film gotyk historia architektury hotel ikea ikona architektury komiks konkurs konkurs architektoniczny kościół Kraków kuchnia lampa loft Londyn małe mieszkanie MAŁY DOM meble Mies van der Rohe minimalizm moda modernizacja modernizm muzeum Muzeum Sztuki Nowoczesnej Newmor Nizio Design International nowoczesna architektura nowoczesne wnętrza nowoczesne wnętrze nowoczesny dom NOWY PROJEKT ZAHA HADID ogród okno ornament pawilon polski design pracownia architektoniczna projekt projekty projekty zahy hadid przestrzeń miejska przestrzeń publiczna recykling rewitalizacja sarp Serwis o architekturze stararchitekt starożytna Grecja Studio Forma 96 STYL NOWOCZESNY styl skandynawski sztuka sztuka współczesna świątynia Tremend trendy urbanistyka wakacje 2013 Warszawa wieżowce Wieżowce Warszawa wieżowiec wnętrza Wrocław współczesna architektura współczesny design wystawa wzornictwo Zaha Hadid ZAHA HADID projekty zrównoważony rozwój życie w architekturze
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.