Atlant, gigant, telamon

2014-01-08 13:00
Atlant, gigant, telamon
Autor: Wikimedia Commons Atlant wspierający wykusz (Toruń – Bydgoskie Przedmieście, ulica Sienkiewicza)

Atlant, gigant, telamon i herkulant - wszystkie te nazwy określają detal architektoniczny w formie posągu mężczyzny podtrzymującego na głowie, ramionach czy rękach np. belkę, strop albo balkon. Atlant jest podporą architektoniczną zastępującą kolumnę.Nazwa tego elementu zaczerpnięta została z mitologii greckiej. Mityczny Atlas był jednym z gigantycznych tytanów, po przegranej wojnie z bogami olimpijskimi skazanym na podtrzymywanie ciężaru nieba na własnych ramionach. Z kolei łaciński termin „telamos” utworzony został od imienia również mitycznego Telamona, jednego z Argonautów. Atlant był motywem stosowanym w architekturze antycznej, między innymi w architekturze starożytnego Egiptu. Najwcześniejsze zachowane przykłady atlantów w architekturze Grecji odnaleziono we wczesnoklasycznej świątyni Zeusa w Agrygencie. Motyw ten zyskał popularność w architekturze nowożytnej, przede wszystkim dzięki dziełu Witruwiusza. Rzymski architekt wspominał podpory architektoniczne w formie figur w swoim traktacie o architekturze (księga szósta, rozdział siódmy). Podobnie posągi męskie podtrzymujące rzeźby, modyliony lub gzymsy nasi nazywają telamonami, chociaż ani powstania, ani uzasadnienia tej nazwy nie podaje nam historia; Grecy zaś nazywają je άτλαντες - atlantami.  Postaci atlantów szczególną popularność zdobyły jednak w architekturze manierystycznej i barokowej; wiele przykładów pochodzi także z XVIII i XIX wieku. Atlant w architekturze – przykłady: Casa degli Omenoni w Mediolanie, wejście do Ermitażu w Petersburgu, Zwinger w Dreźnie, Kamienica pod Gigantami w WarszawieKobiecą wersją atlanta jest kariatyda.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Czytaj więcej