Belkowanie, entablatura

2014-01-08 13:00
Zaślepka Encyklopedii Architektury
Autor: Muratorplus

Belkowanie, czyli entablatura to w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu najwyżej położona część budowli. Wsparte na kolumnach, lub ścianach nośnych, klasyczne belkowanie składa się z architrawu, fryzu i gzymsu. Wzorem dla klasycznego belkowania były zapewne elementy konstrukcyjne pierwotnych greckich świątyń, budowanych z drewna i innych nietrwałych materiałów. Już w okresie archaicznym drewniane elementy były naśladowane w dekoracji kamiennych świątyń.  Belkowanie różniło się w poszczególnych porządkach architektonicznych. Proporcje poszczególnych elementów entablatury różniły się podobnie, jak proporcje kolumn. Najprostsze belkowanie jest typowe dla porządku doryckiego, składało się z pozbawionego dekoracji architrawu, fryzu tryglifowo-metopowego i gzymsu, często z simą zdobioną rzygaczami i antefiksami.  Najbardziej rozbudowane i ozdobne belkowanie charakterystyczne jest dla porządku korynckiego. W Rzymie belkowanie stosowano jako element zwieńczenia ścian, kondygnacji, arkad. Zazwyczaj wysokość tej części budowli to mniej więcej jedna czwarta wysokości kolumny. W średniowieczu, zwłaszcza w architekturze gotyckiej, belkowanie zanikło. Na powrót pojawiło się w architekturze renesansowej, było jednak na ogół dość swobodną interpretacją klasycznego wzoru. Stosowano je także w postaci niewielkich odcinków w portalach czy pomnikach grobowych. Szczególnie zróżnicowane formy otrzymała entablatura w architekturze barokowej.

Belkowanie w architekturze współczesnej

Obecnie belkowaniem nazywa się także układ belek zestawionych w określonej płaszczyźnie. Zwykle belki znajdują się od siebie w określonych, stałych odległościach, ułożone równolegle. Najprostszym wariantem jest belkowanie jednoprzęsłowe, z podporami umieszczonymi tylko na krańcach poziomych elementów. Przy bryłach o większej objętości, w których duża rozpiętość uniemożliwia zastosowanie takiego rozwiązanie, wykorzystywane jest belkowanie z podciągiem i słupami. Belki są wówczas dodatkowo podparte jedną (lub większą ich liczbą) belką, tj. podciągiem, opartym na słupach albo ścianach.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Czytaj więcej