Belkowanie, entablatura

Belkowanie, czyli entablatura to w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu najwyżej położona część budowli. Wsparte na kolumnach, lub ścianach nośnych, klasyczne belkowanie składa się z architrawu, fryzu i gzymsu. Wzorem dla klasycznego belkowania były zapewne elementy konstrukcyjne pierwotnych greckich świątyń, budowanych z drewna i innych nietrwałych materiałów. Już w okresie archaicznym drewniane elementy były naśladowane w dekoracji kamiennych świątyń. 

Belkowanie różniło się w poszczególnych porządkach architektonicznych. Proporcje poszczególnych elementów entablatury różniły się podobnie, jak proporcje kolumn. Najprostsze belkowanie jest typowe dla porządku doryckiego, składało się z pozbawionego dekoracji architrawu, fryzu tryglifowo-metopowego i gzymsu, często z simą zdobioną rzygaczami i antefiksami.  Najbardziej rozbudowane i ozdobne belkowanie charakterystyczne jest dla porządku korynckiego.
W Rzymie belkowanie stosowano jako element zwieńczenia ścian, kondygnacji, arkad. Zazwyczaj wysokość tej części budowli to mniej więcej jedna czwarta wysokości kolumny.

W średniowieczu, zwłaszcza w architekturze gotyckiej, belkowanie zanikło. Na powrót pojawiło się w architekturze renesansowej, było jednak na ogół dość swobodną interpretacją klasycznego wzoru. Stosowano je także w postaci niewielkich odcinków w portalach czy pomnikach grobowych. Szczególnie zróżnicowane formy otrzymała entablatura w architekturze barokowej.

Belkowanie w architekturze współczesnej

Obecnie belkowaniem nazywa się także układ belek zestawionych w określonej płaszczyźnie. Zwykle belki znajdują się od siebie w określonych, stałych odległościach, ułożone równolegle. Najprostszym wariantem jest belkowanie jednoprzęsłowe, z podporami umieszczonymi tylko na krańcach poziomych elementów. Przy bryłach o większej objętości, w których duża rozpiętość uniemożliwia zastosowanie takiego rozwiązanie, wykorzystywane jest belkowanie z podciągiem i słupami. Belki są wówczas dodatkowo podparte jedną (lub większą ich liczbą) belką, tj. podciągiem, opartym na słupach albo ścianach.

Data publikacji: 8.01.2014 12:00
Tagi: architektura Grecji, architektura współczesna, Belkowanie, entablatura
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.