Blacha

2014-01-08 13:00
Zaślepka Encyklopedii Architektury
Autor: Muratorplus

Blacha to wyrób hutniczy o grubości mniejszej niż jego szerokość i długość. Blacha dostępna jest w wielu rodzajach, dzielonych według grubości (od folii metalowej o grubości ułamka milimetra, po kilkucentymetrowej grubości blachy stosowane np. w sejfach albo w architekturze militarnej). Blacha może mieć gładką powierzchnię, albo różne tekstury i faktury. Dostępna jest także  blacha formowana – falista, trapezowa, żeberkowa (por. blachodachówka). Blacha wykorzystywana jest między innymi do pokrywania dachów i elewacji budynków. Popularne rodzaje:blacha czarna, blacha ocynkowana, ocynowana (głównie do produkcji opakowań), platerowana, blacha ze stali Cor-Ten, miedziana, aluminiowa i inne. Blacha dostępna jest w postaci arkuszy, albo rolek.

Blacha – historia

Blacha wytwarzana była już w starożytności, zazwyczaj na małą skalę, głównie ze względu na wysoki koszt metali i pracochłonną obróbkę. Pierwotnie blacha wytwarzana była ręcznie, metodą kucia. Wymagało to znacznego nakładu pracy fachowców, ograniczało też wielkość arkusza. Dopiero w epoce nowożytnej (ok. XVI stulecia) zaczęły się rozpowszechniać urządzenia mechaniczne, ułatwiające produkcję blachy. W architekturze starożytnej Grecji i Rzymu stosowano blachę miedzianą i brązową do pokrywania dachów reprezentacyjnych budowli (świątynia grecka). W średniowieczu dość często pokrywano dachy blachą ołowianą – ciężką i toksyczną, ale odporną na korozję i łatwą w obróbce (dachy katedr gotyckich).  Od XVII wieku coraz powszechniej zaczęto stosować blachę żelazną, zabezpieczoną ochronną warstwą farby; w Europie Zachodniej zazwyczaj czerwonej (minia), w sakralnej architekturze zaś Rusi zielonej (kopuły cerkwi). Wykorzystywana była do pokrywania czasz kopuł, hełmów wież, lukarn). Blacha stosowana była także w okuciach okiennych i drzwiowych  (por. ornament okuciowy), a także dla ochrony gzymsów czy balustrad.Powszechnie wykorzystywana była w rzemiośle artystycznym. Mniejsze znaczenie ma w sztuce,  rzeźbie (plakiety, płaskorzeźby, chryzelefantyna) a także w malarstwie jako podobrazie.      

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Czytaj więcej