Cegła

Cegła to jeden z najczęściej używanych materiałów budowlanych, dzięki wygodzie i uniwersalności zastosowania, niewielkiej cenie i prostocie wykonania.  Sztuczny kamień najczęściej formowany jest w kształt prostopadłościanu, ale bryła może mieć też np. formę klina, wycinku łuku.  Cegły wytwarzano z różnych materiałów, przede wszystkim z gliny. Z cegieł można budować ściany i mury, filary, fundamenty, można nimi wypełniać stropy (strop Kleina).

Cegła – historia

Cegłę stosowano już w starożytnej Mezopotamii – w V tysiącleciu p.n.e. budowano z niej wczesne osady. Najwcześniej pojawiła się cegła adobe, suszona na słońcu. Dla nadania większej trwałości Sumerowie dodawali do gliny sieczki i naturalnego asfaltu. Cegła wypalana, znacznie trwalsza, ale też trudniejsza w produkcji i bardziej kosztowna, używana była początkowo do dekoracji (cegła glazurowana) i budowy reprezentacyjnych gmachów, przede wszystkim sakralnych. Cegła stosowana była w różnych kulturach, zarówno w Europie, jak w Azji (starożytne Chiny, Indie). Odgrywała znaczną rolę w przedsięwzięciach budowlanych w starożytnym Rzymie. W średniowieczu wykorzystywana była m.in. do budowy wielkich katedr, pełniąc także funkcje dekoracyjne. Na terenie Polski stosowana od początku XIII wieku.  Cegła silikatowa, czyli cegła wapienno-piaskowa weszła na większą skalę do produkcji w XIX stuleciu.

Bryła – kształt i wymiary

Cegła może być wytwarzana ręcznie lub maszynowo. Wytwarzane prymitywnymi metodami cegły miały bardzo zróżnicowane kształty. W Mezopotamii znana była np. cegła w formie sześcianów, Rzymianie woleli ceramiczne „deski”, cegły płaskie. Ceramiczne płyty miały 6-8 cm grubości, a długość ich boków wynosiła przeciętnie 40x60 cm, choć stosowano także inne wymiary. Wielkość cegieł była zestandaryzowana od czasów cesarza Tyberiusza (14-37 n.e.), co ułatwiało budowę wielkich gmachów publicznych, takich jak termy czy amfiteatry. Cegły romańskie i gotyckie były bardziej zbliżone do współczesnych. Przed II wojną światową w II Rzeczpospolitej stosowano standard 27 × 13 × 6 cm, we współczesnej architekturze wymiary cegły to 25 × 12 × 6,5 cm. Największa powierzchnia cegły to podstawa, najmniejsza główka, wąski bok to wozówka.

Rodzaje cegieł

Cegły dzieli się ze względu na: budowę (cegła pełna, dziurawka, kratówka, sitówka, cegła porowata); kształt (normalna, połówka, trzyćwierciówka, pasek, cegła profilowana, fazowana, kominówka  i inne); wykończenie (cegła glazurowana, wiśniówka i inne); materiał (cegła ceramiczna, wapienno-piaskowa, betonowa, magnezytowa, szamotowa, żużlowa, szklana - por. luksfery). Mur ceglany może być zbudowany z wykorzystaniem różnych wątków.

Powiązane hasła: dziurawka, klinkier, adobe >>

Artykuły w ArchiramieMuzeum historyczne w NingboKontener z cegły -tak mieszka architektBrick 14. Książka o współczesnej architekturze ceglanejWięcej artykułów >>