Chinoiserie

Chinoiserie to nazwa eklektycznego, nawiązującego do kultury chińskiej stylu w architekturze wnętrz, architekturze i sztukach dekoracyjnych. Styl narodził się we Francji ok. połowy XVII wieku, stąd nazwa zapożyczona z języka francuskiego (chinoserie - chińszczyzna). Dwór monarchów francuskich był wzorem dla Europy i moda na chińszczyznę została przyjęta w Europie, zdobywając dużą popularność w XVIII stuleciu. Chinoiserie były jednym z elementów stylu rokokowego. Po nawiązaniu kontaktów z Chinami, w Europie rozpoczęła się moda na wytwory dalekowschodniego rzemiosła artystycznego. Na dużą skalę importowano ceramikę i tkaniny, a także obiekty dekoracyjne. Reakcją na nową modę było przyjęcie przez europejskich rzemieślników i artystów repertuaru form i materiałów kojarzonych z Chinami. „Chińskość” to jednak uogólnienie, inspirowano się również sztuką Japonii, w mniejszym stopniu także innych krajów Dalekiego Wschodu. Często stylizacja była powierzchowna, operowała wąskim repertuarem najbardziej popularnych motywów (ornamenty, smoki, krajobrazy, chryzantemy i inne rośliny, pagody). W Europie chinoserie były często kopiami azjatyckich wzorów. Upraszczano przy tym dekoracje i motywy, albo na skutek nieporozumienia przekształcano je. Ze względu na brak charakterystycznych dla Chin technologii i materiałów eksperymentowano z wykorzystaniem innych, dających podobny efekt technik, np. zamiast prawdziwej laki do dekoracji mebli wykorzystywano różne rodzaje lakierów. Po serii prób uruchomiono także produkcję europejskiej porcelany, naśladującej początkowo (zwłaszcza w latach 1740-1770) dalekowschodnie pierwowzory.

Chinoiserie w architekturze wnętrz

W wielu pałacach barokowych i rokokowych powstały tzw. chińskie pokoje. Jeden z najbardziej efektownych przykładów znalazł się w Château de Chantilly. Takie wnętrza, spotykane m.in. w Niemczech, Rosji, Polsce i we Francji, dekorowano parawanami, krajobrazami przedstawiającymi Chiny, we wnętrzach eksponowano ceramikę, czy mistrzowsko wykonane bibeloty z kości słoniowej, metalu i papieru. W architekturze wnętrz stosowano też tapety. Tego rodzaju gabinet znajdował się m.in. w pałacu w Wilanowie. Całe wioski w stylu chińskim zbudowano między innymi w Carskim Siole w Rosji i w szwedzkim Drottningholm.

Architektura krajobrazu

Parki i ogrody dekorowano niewielkim, malowniczymi budowlami, takimi jak pawilony herbaciane i altany, a niekiedy większymi bryłami, jak pagody w londyńskim Kew Garden i Englischer Garten w Monachium.