Compluvium

Compluvium to prostokątny otwór w dachu etruskich i rzymskich domów służący oświetlaniu wnętrza i zbieraniu wody w impluvium, czyli niewielkim, zazwyczaj wykładanym marmurem basenie na środku wewnętrznego dziedzińca.  Pomieszczenie z częściowo otwartym dachem to atrium, centralna przestrzeń w rzymskim budynku mieszkalnym. Krawędź compluvium często była otoczona specjalnym rodzajem dachówek. Zaopatrzone były one w otwory, przez które podczas deszczu tryskała woda. Wylewy mogły być dekoracyjnie ukształtowane, przyjmując formę np. zwierzęcych głów. Takie ozdobne dachówki zachowały się np. w domu Meandra w Pompejach. Niekiedy nadmiar deszczówki odprowadzany był do podziemnego zbiornika, cysterny. We wcześniejszych, etruskich budowlach compluvium pełniło jeszcze jedną ważną funkcję. To przez otwór w dachu wydobywał się na zewnątrz dym z domowego ogniska – nad paleniskiem, które służyło do przygotowywania jedzenia nie było komina, dym swobodnie unosił się do góry, szukając ujścia przez dach. Różne rodzaje zadaszenia rzymskich domów opisuje Witruwiusz w traktacie „O architekturze ksiąg dziesieć” (księga szósta).