Dachówka mnich i mniszka

Dachówka mnich i mniszka to jeden z najstarszych rodzajów ceramicznych dachówek. Tego rodzaju ceramicznych dachówek używano już w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu (imbrex i tegula). W Europie właściwa dachówka klasztorna mnich-mniszka przyjęła się w XI wieku. Do pokrycia dachu potrzebne są dachówki dwóch rodzajów, układanych parami na przemian, czyli mniszki i mnichy. Mniszka to dachówka wklęsła, układana od spodu, czyli bezpośrednio na łatach dachu. Zaopatrzona jest ona w dwa wycięcia, służące do podparcia dachówki mnicha. Mnich to dachówka wypukła, gąsior z przeponą w węższym końcu. Mnichem zakrywa się łączenie dwóch dachówek wklęsłych. Takie rozwiązanie ma wiele zalet: dach jest bardzo szczelny, a przy tym zachowuje dobrą wentylację. Pokrycie dachowe jest bardzo trwałe i efektowne. Do wad mnicha i mniszki należy przede wszystkim duży ciężar pokrycia, znaczne zużycie materiału i pracochłonne układanie. Połać dachowa pokryta tym rodzajem dachówki może ważyć 40-60 kg/ mkw. Wady tego rodzaju dachówek sprawiły, że w średniowieczu w północnej i środkowej Europie większą popularność zdobyła karpiówka.Dachówkę można układać „na zaprawę”, czyli metoda tradycyjną, albo „na sucho”, mocując specjalnymi klamerkami. Dachówki mogą mieć różne rozmiary, ale na ogół są dość długie, mają od 40 do 46 cm. Rozstaw łat może być większy niż w innych typach dachówek i sięga prawie 40 cm. Dachówki typu mnich i mniszka są obecnie często stosowane na południu Europy, m.in. we Włoszech czy południowej Francji. Wykorzystuje się je także w pracach konserwatorskich. Staropolskie określenie tego typu dachówek to łotoczki, koszówki (mniszka) i gąsiorki (mnich).