Folly

Folly - dekoracyjna budowla ogrodowa, w angielskim ogrodzie – malowniczym parku krajobrazowym, zwykle w formie klasycznej lub gotyckiej ruiny lub wieży, ma za zadanie zwracać uwagę i urozmaicać krajobraz. Często charakteryzuje się fantazyjnie ukształtowaną bryłą, naśladuje budowle z odległych miejsc lub epok (historyzm), kontrastujący z otoczeniem. Budowle, przeważnie niewielkich rozmiarów, miały urozmaicać krajobraz, bawić i zadziwiać. Niektóre z nich nie mają żadnych dodatkowych funkcji, niekiedy służyły jako prywatne miejsca odpoczynku albo nieformalnych spotkań w gronie przyjaciół. Folly mogły naśladować bryły zamków (Broadway Tower, Anglia), starożytnych świątyń (Świątynia Sybilli w Puławach), pustelni, piramid (Doddington Hall, Wielka Brytania), chińskich pawilonów (Carskie Sioło, Rosja), orientalnych pałacyków i meczetów (Schloss Schwetzingen, Niemcy), latarni morskich (Moritzburg koło Drezna) itd. Sentymentalne wyobrażenie wiejskiej idylli prowadziło czasem do budowy sztucznych wiosek, z malowniczymi wiatrakami, młynami i gospodarstwami. Takie rustykalne budowle wznoszono zwłaszcza we Francji (np. Hameau de la Reine at Versailles, wybudowane na zlecenie Marii Antoniny). Czasem wykorzystywano też prawdziwe pozostałości po minionych epokach – szczególnie w Italii, bogatej w ruiny prawdziwych budowli starożytnych. Były wyrazem mody, a zarazem zainteresowań i gustu właściciela ogrodu, formą ekspresji – często ekstrawaganckiej. Folly przyjmowały bardzo różnorodne formy, często bardzo indywidualne, jak Dunmore Pineapple w Szkocji, budynek zwieńczony kopułą w kształcie gigantycznego ananasa. Wiele z nich inspirowane było malarstwem, m.in. krajobrazami Claude Lorraine’a.