Gentryfikacja

Gentryfikacja to proces zmiany struktury społecznej w dzielnicy, osiedlu czy sąsiedztwie, prowadzący do wzrostu liczby mieszkańców zamożnych i o wysokim statusie. Zmniejsza się zróżnicowanie lokalnej społeczności, a osoby uboższe przenoszą się do innych części miasta. Gentryfikacja ekonomiczna wiąże się z rosnącym zainteresowaniem określoną lokalizacją. Przyczyny takiego zainteresowania mogą być różne, począwszy od mody, po planową politykę miejską. Opinia dzielnicy artystycznej, rewitalizacja, poprawa połączeń komunikacyjnych to niektóre czynniki mogące doprowadzić do zwiększenia atrakcyjności danej przestrzeni. Wraz z poprawą standardu życia rośnie wartość nieruchomości, prowadzone są remonty i modernizacje budynków, a co za tym idzie, rosną także czynsze. Wzrost cen wymusza przeprowadzkę niektórych lokatorów, którzy wybierają tańsze mieszkania. Wolne lokale są kupowane przez osoby o wyższym statusie, co prowadzi do selekcjonowania nowych inwestorów. Gentryfikacja ekonomiczna powiązana jest z gentryfikacją społeczną, czyli zmianą składu społecznego oraz gentryfikacją kulturową. To z kolei prowadzi do pojawienia się jednych usług (restauracje, bary, sklepy z droższymi towarami) a znikaniem innych (warsztaty rzemieślnicze, drobny handel). W związku z dezindustrializacją centrów miast dawne fabryki tracą pierwotną funkcję; w procesie rewitalizacji mogą być jednak przekształcone w obiekty użyteczności publicznej (np. siedziby placówek muzealnych) albo lofty. Termin wprowadzony został do języka naukowego w latach 60. przez Ruth Glass. Brytyjska socjolożka w 1964 roku ogłosiła pracę dotyczącą zmian zachodzących w Londynie (London. Aspects of change). Terminu gentryfikacja użyła opisując przemianę dawnej robotniczej dzielnicy Islington w miejsce zamieszkania osób z wyższych klas społecznych (gentry – szlachta). W Polsce o gentryfikacji mówić zaczęto dopiero na przełomie XX i XXI wieku. Jako najbardziej znane przykłady przywoływane są Praga warszawska i Kazimierz w Krakowie. Samo zjawisko jest znacznie starsze, występowało już w miastach starożytnego Rzymu. W Europie długo jednak występowała mieszana struktura zaludnienia. W jednej kamienicy aż do początków XX wieku mieszkać mogli przedstawiciele różnych warstw społecznych, przy czym poziom zamożności wiązał się z miejscem zamieszkania; najlepsze, duże mieszkania mieściły się w części frontowej, poddasza, sutereny, oficyny w głębi podwórza zamieszkiwane były przez rodziny uboższe.    Powiązane hasła: rewitalizacja, urbanistyka, urban sprawl