Gomółki szklane

Gomółka szklana to rodzaj małej (średnica kilku do kilkunastu cm), zwykle okrągłej, rzadziej wielokątnej szybki, z reguły o nierównej, pofałdowanej powierzchni, z charakterystycznym wybrzuszeniem w centralnej części, tzw. pępkiem i koncentrycznymi liniami. Takie szybki wykonywano ręcznie, ze szkła stosunkowo niskiej jakości, niezbyt przezroczystego, niekiedy z zatopionymi w masie bąbelkami powietrza. Szkło miało często lekkie zabarwienie zielone lub żółtawe. Oprawione w ołów gomółki łączono i oprawiano w drewniane ramy, budując w ten sposób okno. Tego rodzaju przeszklenia stosowano już w średniowieczu. Ze względu na wysoką cenę, szkło było długo towarem luksusowym.  Produkcja szkła gomółkowegoNazwa szkła pochodzi od podobnej wielkością i kształtem gomółki, tj. niewielkiej, owalnej bryłki sera. Rzemieślnik wyrabiający szybki nabierał porcję materiału piszczelą, czyli rurą służącą do wydmuchiwania szkła. Dmuchając, szklarz formował niewielką szklaną kilkę. Następnie szybko ją obracał, a miękkie, gorące szkło pod wpływem siły odśrodkowej spłaszczało się. Taką bryłę rozcinano, otrzymane krążki spłaszczano i odprężano w piecu. Inna technika polegała na przyczepieniu do bańki metalowego pręta i wprowadzeniu w szbki ruch obrotowy; krążka nie rozcinano, poprzestając na odczepieniu pręta. W Polsce szkło gomółkowe stosowano często przede wszystkim od 2. poł. XV stulecia do XVII wieku, na mniejszą skalę także później. Ze względu na efekt dekoracyjny ten rodzaj przeszkleń stosowano również później, m. in. w architekturze sakralnej (witraże) i niektórych stylach historyzmu (neogotyk) czy w kręgu Arts and Crafts.