Kampanila to dzwonnica kościelna, oddzielona od głównej bryły świątyni. Takie rozwiązanie jest charakterystyczne przede wszystkim dla architektury włoskiej – romańskiej, gotyckiej, renesansowej. Przy włoskich katedrach wydzielona była nie tylko dzwonnica, ale też baptysterium.
Campanile mają plan centralny, przy czym w architekturze wczesnorześcijańskiej (Sant'apollinare Nuovo, Sant'Apollinare in Classe) dominują wieże cylindryczne, w romańskiej występowały dzwonnice wybudowane na planie kwadratu, a w gotyku wielokąta.
Na północy Europy dzwonnica jest najczęściej, choć nie zawsze, zespolona z bryłą kościoła.
Za najbardziej znany obiekt tego typu uchodzi Krzywa Wieża w Pizie. Inne przykłady to między innymi wieża św. Marka w Wenecji i kampanila Giotta we Florencji
Powiązane hasła: ambona, katedra, westwerk
Więcej informacji
Di Cagno C., The cathedral, the baptistery and the campanile, 199
Hamlin A. D., History of Architecture, 2012
Valdes G., Art and History of Pisa, 1994