Kaponiera
Kaponiera to w architekturze militarnej rodzaj budowli służącej do prowadzenia ostrzału w dwóch kierunkach. Pod względem konstrukcji kaponiery są zróżnicowane. Budowano je z drewna, cegły, wreszcie żelbetu, z zastosowaniem ziemnych nasypów. W fortyfikacji bastionowej kaponiera jest budowlą ziemną przegradzającą rów – mieści przejście zakończone na obu końcach wałami. Z takiej budowli prowadzony jest ostrzał wzdłuż rowu fortecznego. W razie potrzeby bywała też używana do nie zwracającego uwagi wyprowadzenia na zewnątrz oddziału zwiadowczego czy dywersyjnego. W niektórych typach fortyfikacji kaponiera to przede wszystkim osłonięte przejście, łączące części obiektu obronnego. Od zwykłego korytarza kaponierę różniły strzelnice pozwalające na prowadzenie ognia. Zwykle były to stanowiska dla strzelców wyposażonych w ręczną broń, często stosowano także pojedyncze stanowiska dla broni cięższej. Kaponierę wyposażano w otwory wentylacyjne dla odprowadzania dymu powstającego przy strzelaniu. Kaponierą nazywa się też budowlę ukrytą w przeciwskarpie albo skarpie na załamaniach wałuKaponiery były standardowo stosowane jako element XIX- wiecznych budowli obronnych. Z pozostałymi częściami obiektu łączyły je poterny. W Polsce zachowały się m.in. w Twierdzy Modlin i na terenie Cytadeli Warszawskiej. Powiązane hasła: bastion, fort, żelbet,
