Kaseton, skrzyniec

Kaseton, niekiedy nazywany także skrzyńcem (przestarzałe), to rodzaj przestrzennej dekoracji stropu, sklepienia albo kopuły. Powierzchnia stropu podzielona jest na pola, najczęściej prostokątne, albo wielokątne. Niekiedy w jednym pomieszczeniu zestawione są ze sobą kasetony o różnej wielkości i kształcie. W architekturze drewnianej kaseton dzięki wprowadzeniu dodatkowych belek albo listew ułożonych poprzecznie do belek stropowych. Takie kasetony mogły mieć znaczenie konstrukcyjne, w większości przypadków służą jednak tylko jako dekoracja. Mogą być wykonane z drewna, kamienia, wymodelowane w tynku, rzeźbione w stiuku. Bywają bogato dekorowane polichromią lub płaskorzeźbami. Niekiedy kasetony zdobią także dolną powierzchnię gzymsów, arkad, bram. Kasetony występowały w architekturze starożytnej Grecji i miastach Etrusków. Były często stosowane w architekturze starożytnego Rzymu, m.in. we wnętrzu kopuły Panteonu i na stropach rzymskich światyń. Dużą popularnością cieszyły się w renesansie.  We współczesnym budownictwie występują tzw. kasetony elewacyjne oraz kasetony sufitowe. Przykłady kasetonów w architekturze na świecie: Paneteon w Rzymie, bazylika Santa Maria Maggiore w Rzymie, iluzjonistyczne polichromowane kasetony pałacu w Fontainebleau koło ParyżaPrzykłady kasetonów w architekturze Polskiej: strop sali Poselskiej Zamku Królewskiego na Wawelu w Krakowie, wnętrza Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, wnętrza Centrum Administracyjnego dawnej Huty im. Lenina w Nowej Hucie, zdobione intarsją kasetony w zamku KsiążPowiązane hasła: strop, sklepienie, sufit, sufit podwieszany, sztukaterie