Katedra – kościół
Katedra to w katolicyzmie główny kościół biskupa diecezjalnego lub arcybiskupa, a także patriarchy. Z tego powodu zasadniczo w diecezji znajdować się może tylko jeden kościół katedralny.
Potocznie katedrą nazywa się często główny, największy kościół w mieście. Powszechnie też jako katedry opisywane są wielkie budowle sakralne okresu romańskiego, a przede wszystkim gotyku (por. katedra gotycka), nawet jeśli nie są katedrami w rozumieniu kościoła katolickiego.
Katedra - tron
Nazwa kościoła biskupiego pochodzi od tronu biskupiego, ozdobnego siedziska umieszczonego na podwyższeniu. Tron ten był symbolem pozycji biskupa. Tradycyjnie znajdował się on o trzy stopnie powyżej poziomu posadzki, pod baldachimem, podobnie jak w przypadku tronu królewskiego. We współczesnej architekturze sakralnej katedra nie jest już tak wyeksponowana, a forma siedziska została znacznie uproszczona. Decyzję o nadaniu nowym obiektom takiej skromniejszej formy, nie kojarzącej się z władzą świecką, Watykan ogłosił w 1968 roku. Katedra znajduje się najczęściej w północnej części prezbiterium, dawniej lokowano je od wschodu, w absydzie, obok ołtarza.
Taką samą etymologię (greckie kathedra) ma również określenie miejsca, z którego prowadzony jest wykład akademicki, a w szerszym znaczeniu jednostka administracyjna wyższej uczelni.
Powiązane hasła: bazylika, rotunda, tron
Artykuły w Archiramie
Nowa katedra w Oakland: zbudowana, by wytrzymac trzęsienie ziemi >>
Katedry wśród najwyższych kościołów na świecie >>
Więcej informacji
Jungmann J. A., Liturgia pierwotnego Kościoła do czasów Grzegorza Wielkiego, Tyniec 2013
Nadolski B., Leksykon liturgii, Poznań 2006
poprzednie hasło
