Ornament okuciowy

Ornament okuciowy to jeden z ornamentów popularnych w okresie późnego renesansu i manieryzmu. Wzorowany na stosowanych w tej epoce żelaznych okuciach. Płaskie wzory układają się w tym rodzaju ornamentu w listwy, plakiety, kraty, często tworzące gęsto splątane wzory. Dekorację uzupełniają stylizowane kaboszony, główki gwoździ i ćwieków. Pojawiają się również dodatkowe motywy, jak przedstawienia zwierząt i postaci fantastycznych, groteski i inne. Często występował w powiązaniu z rollwerkiem, czyli ornamentem kartuszowo-zwijanym.

Ornament okuciowy wprowadzony został przez flamandzkiego artystę Cornelisa Florisa De Vriendt około połowy XVI stulecia. Rozpropagował go szeroko w północnej Europie inny niderlandzki artysta, Hans Vredeman de Vries, rytownik, malarz, architekt i teoretyk architektury. Największa popularność ornamentu przypada na przełom XVI i XVII wieku, a w trzeciej dekadzie XVII stulecia praktycznie wyszedł z użycia, ustępując miejsca ornamentowi chrząstkowo-małżowinowemu. Stosunkowo krótki okres występowania ornamentu może być pomocny do ogólnego datowania obiektów.

Ten rodzaj ornamentu używany był w architekturze, rzeźbie, grafice a także rzemiośle artystycznym, m.in. w złotnictwie. W manierystycznych budynkach dekorował portale, płyciny pilastrów, balustrady, wypełniał płaszczyzny na szczytach (ratusz w Lejdzie, Wielka Zbrojownia w Gdańsku) i wykuszach, dekorował drzwi (Collegium Maius w Krakowie).

Autor: KZ
Data publikacji: 22.01.2015 14:30
Tagi: historia architektury, manieryzm, ornament
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.