Woonerf (liczba mnoga – woonerven) to dosłownie „ulica mieszkalna”. Holenderskie pojęcie stosowane jest w odniesieniu do stref uspokojonego ruchu we współczesnych miastach. Samo pojęcie zyskało popularność w latach 70 XX wieku. Coraz szerzej dostrzegany był wówczas kryzys dotychczasowego modelu rozwoju miasta, z dominującą rolą samochodu. Spaliny, hałas, stres, a równocześnie problemy komunikacyjne na zatłoczonych ulicach położyły kres myśleniu o miastach dla aut.

Holenderscy urbaniści zdecydowali się położyć nacisk na poprawę organizacji ruchu. Zachowując wszystkie normalne funkcje ulicy, starali się ograniczać ruch samochodowy w miejscach o szczególnym znaczeniu, w strefach mieszkalnych, w pobliżu szkół czy przedszkoli.

Woonerf to przestrzeń publiczna zarazem bezpieczna, estetyczna, służąca potrzebom mieszkańców – połączenie ulicy, parkingu i miejsca spotkań. Priorytet w tej przestrzeni mają piesi i cykliści. Duża rola w tej przestrzeni przypada komunikacji publicznej. Ruch samochodowy nie jest likwidowany, a jedynie ograniczany. Najczęściej stosowane jest ograniczenie maksymalnej prędkości do 30 km/ h. Projektanci woonerven stosują też atrakcyjne wizualnie, ale nie sprzyjające szybkiej jeździe nawierzchnie (bruk, różne rodzaje kostki), zawężenia jezdni, a nawet przeszkody – wysepki tramwajowe, klomby czy pomniki.
Wszystkie te środki zniechęcają do wjazdu na teren takiej strefy samochodem i ograniczają ryzyko wypadku. Tego rodzaju zabiegi wywołują zrozumiały sprzeciw kierowców. W Polsce problemy z nadmierną liczbą samochodów i korkami pojawiły się kilka dekad później, niż w zamożniejszych państwach zachodnich, stosunkowo nieliczne są także strefy ograniczonego ruchu.

Tworzenie takich stref jest jednym z postulatów nowego urbanizmu.

Powiązane hasła: osiedle mieszkaniowe, urbanistyka,