Architetura przyszłości
„Die Stadt von Morgen” („Miasto jutra”) to dokument charakterystyczny dla modernizmu międzywojennego, a może raczej dla radykalnych kierunków I połowy wieku. Jest właściwie manifestem, z jasno wyrażonymi opiniami autorów, nie zostawiających miejsca na dyskusję. W ciągu trzydziestu minut pokazują problemy ówczesnych miast i ich rozwiązanie. Przekaz jest czytelny i dydaktyczny. W pierwszej części filmu zaprezentowany jest rozwój typowego miasta. Z małej, otoczonej polami miejscowości przekształca się ono w ośrodek przemysłowy. Rozbudowa jest chaotyczna, prowadzi do powstania przestrzeni w której fabryki sąsiadują z kamienicami, zabudowa jest ciasna, a miasto brudne, zatłoczone i niebezpieczne. Mieszkańcy chorują i są narażeni na ciągłe niewygody.
Po nakreśleniu tej wizji pojawia się alternatywa: modernistyczne miasto jutra. Autorzy podkreślają rolę planowania – film jest niemy, napisy wyświetlane na planszach, więc podkreślenia i wykrzykniki wykorzystywane są dosłownie. Przygotowany w skali regionu plan ma umożliwić rozplanowanie funkcji przyszłego miasta. Najpierw wydzielane są tereny chronione przed zabudową, przykładowo teren pod którym zalegają złoża węgla brunatnego. W sąsiedztwie kopalni lokowane są zakłady przemysłowe, drogi kolejowe i wodne, a także nieliczne, ale dobrze usytuowane szosy. Dopiero tak wyznaczona siatka wypełniana jest polami przeznaczonymi na zabudowę mieszkaniową, dzielnicę biurową, tereny rekreacyjne. Miasto nie może przekroczyć określonych z góry granic, wraz z wzrostem liczby mieszkańców zakłada się krąg miast satelickich.
Miasto - ogród
Urbanistyka jest najważniejsza; autorzy filmu za Le Corbusierem domagają się światła i przestrzeni dla mieszkańców. Domy mają być niezbyt wysokie, z ogródkami służącymi jako miejsce wypoczynku i prowadzona przez właścicieli „fabryka” warzyw, owoców i kwiatów. W tej części filmu wykorzystane są migawki z biegającymi wśród roślin roześmianymi dziećmi, poważnymi panami odpoczywającymi w cieniu drzew i zadowolonymi z życia gospodyniami. Gdy mowa o planach rozwoju, miejsce sekwencji filmowych zajmują animacje, plansze i infografiki.
Propaganda współczesnej architektury
Co ważne, autorem filmu był nie architekt-teoretyk, ale urzędnik państwowy. W 1930 roku urbanista Maximilian von Golbeck zasiadał w radzie miejskiej w Norynberdze. Przygotowany przez niego film był promowany przez Ministerstwo Opieki Społecznej, spółki kolejowe i drogowe oraz inne instytucje, mógł więc trafić do osób decydujących o rozwoju niemieckich miast. W kolejnych dekadach postulaty modernistów doczekały się realizacji.
„Miasto jutra” było jednym z filmów prezentowanych w trakcie Weekendu Architektury w Gdyni. W bloku Modernistyczne Miasta zebrane zostały obrazy z ważnego dla architektury XX wieku okresu, od lat 30. do 1965 roku. Zbiór filmowych esejów pokazuje ambitne plany, okres budowy, życie w nowym blokowisku, problemy nowoczesnego miasta.
Die Stadt von Morgen / Miasto jutra, Berlin 1930
30 min
Scenariusz: Maksymilian von Golbeck, Erich Kotzer
Współpraca: Hans Stephan (reżyser), Hans Hasse (prawnik), Osvald Liede, Werner von Walthausen (architekci), Max Saüme (inżynier).
Konsultanci: Otto Hermann, Jansen Blum
Wyprodukowany przez ATELIER Svend NOLAN
-
Opera Narodowa. Modernizm, sport i syjoniści
W galerii Opery Narodowej w Warszawie trwa wystawa przypominająca historię żydowskiego sportu lat 20. i 30. XX wieku, "Żydzi – Sport – Warszawa” więcej
-
Brazylijski modernizm i polski design. The Spirit of Poland 2014
Co zobaczyć w Brazylii? Modernistyczna bryła Oscara Niemeyera, jedna z ikon architektury współczesnej, czyli Muzeum Narodowe w Brasilii, prezentuje współczesny polski design więcej
-
Filmy o architekturze: modernizm i jego świątynie
W katowickiej Galerii Architektury SARP kolejne spotkanie z Videoteką Ryszarda. To jedno z wydarzeń Śląskich Dni Architektury 2014 więcej
-
Filmy o architekturze: Antaltropa. Miasta przyszłości na Saharze
Architektura współczesna rzadko ośmiela się zmieniać świat; modernizm był pod tym względem znacznie odważniejszy. Kto dziś odważy się myśleć o Antaltropie i osudzeniu morza Śródziemnego? więcej
- LIFESTYLE: Opera Narodowa. Modernizm, sport i syjoniści
- DESIGN: Brazylijski modernizm i polski design. The Spirit of Poland 2014
- WIDEO I FOTO: Filmy o architekturze: modernizm i jego świątynie
- WIDEO I FOTO: Filmy o architekturze: Antaltropa. Miasta przyszłości na Saharze
- ARCHITEKTURA: Współczesna architektura na festiwalu Otwarte Ogrody w Konstancinie-Jeziornie
